خوش‌قولی و عمل به تعهدات از بهترین ویژگی‌هایی است که ارزش و اعتبار اجتماعی انسان را تعیین می‌کند. قطعا شما هم دوست دارید فرزندتان دارای این صفات باشد. در این مقاله، قصد داریم برایتان از مراحل و روش‌های آموزش خوش‌قولی به کودک بگوییم. با «بامامانا» همراه باشید.
چرا خوش‌قول بودن مهم است؟
وقتی به شخص دیگری قولی می‌دهید، درست مانند آن است که با او یک قرارداد اخلاقی بسته‌اید که اگرچه هیچ مهر و امضایی پای‌اش نیست، بی‌‌اندازه مهم است. زمانی که با فردی عهدی را می‌بندید، او به شما اعتماد می‌کند و برای حرف‌تان اعتبار قائل می‌شود. از سوی دیگر، شکستن وعده منجر به سرخوردگی، غم و اندوه یا عصبانیت طرف مقابل می‌شود. بسته به اهمیت موضوع، شخصی که در حق‌اش بدقولی شده ممکن است احساس دل‌شکستگی کند.
اگر فرزندتان انسان خوش‌قولی بار بیاید می‌تواند جایگاه اجتماعی ارزشمند و معتبری برای خودش به‌دست آورد. به این ترتیب، دوستان و آشنایان در طول زندگی به او اعتماد کرده و متقابلا از او پشتیبانی می‌کنند.
مراحل اصلی آموزش خوش‌قولی به کودک چیست؟
• برای فرزندتان معنای قول دادن را تشریح کنید.
• برای کودک توضیح دهید که در طول زندگی، خوش‌قولی و عمل به تعهدات، تعیین‌کننده شخصیت، ارزش و اعتبار اجتماعی او خواهد بود.
• برای کودک‌تان توضیح دهید تنها زمانی باید قولی را بدهد که واقعا و تحت هر شرایطی بتواند به آن عمل کند.
روش‌های آموزش خوش‌قولی به کودک چیست؟
۱. الگوی خوبی باشید
اگر می‌خواهید در زمینه آموزش خوش‌قولی به کودک موفق باشید، لازم است خودتان هم تحت هر شرایطی و به هر قیمتی که شده به وعده‌هایتان عمل کنید و تا جایی که ممکن است زیر حرف‌تان نزنید. برای این‌منظور، لازم است مراقب وعده‌هایی که می‌دهید باشید. یعنی، باید واقع‌بینانه رفتار کنید و قول انجام کاری را بدهید که به‌خوبی می‌دانید از عهده آن برمی‌آیید.
۲. به فرزندتان کمک کنید سر حرفش بماند
قول در واقع نوعی تعهد اخلاقی است. بنابراین وقتی متوجه می‌شوید که فرزندتان به کسی قولی داده باید موضوع را پیگیری کنید و از انجام آن مطمئن شوید. گاهی اوقات، بچه‌ها به دوستان و آشنایان‌شان وعده‌هایی می‌دهند و پس از مدتی، پشیمان می‌شوند یا آن را فراموش می‌کنند. به‌عنوان یک پدر، مادر یا سرپرست خوب وظیفه شما این است که اهمیت خوش‌قولی را به کودک یاد بدهید و او را طوری تربیت کنید که در طول زندگی‌اش فردی مسئول، صادق، قابل اعتماد و باثبات باشد.
۳. به کودک یاد بدهید قبل از قول دادن فکر کند
برای فرزندتان توضیح دهید که قبل از قول دادن باید خوب فکر کند و وظیفه‌ای را بپذیرد که از عهده انجامش برمی‌آید. به این ترتیب، کودک یاد می‌گیرد که شتاب‌زده حرف نزند و به‌خاطر رهایی از احساس گناه یا صرفا برای دلخوشی لحظه‌ای دیگران هیچ مسئولیتی را قبول نکند.
۴. خاطره‌گویی کنید
با مرور خاطرات ارزشمندتان، برای کودک از موقعیت‌هایی بگویید که خانواده یا دوستان با خوش‌قولی از شما حمایت کرده‌اند. به این ترتیب، فرزندتان متوجه می‌شود که وفای به عهد می‌تواند زندگی دیگران را تغییر دهد. در ضمن، او درک می‌کند که خاطره خوش‌قولی افراد هرگز فراموش نمی‌شود و قدر و ارزش آن‌ها را برای همیشه در نظر اطرافیان بیشتر می‌کند.
۵. از فرزندتان قدردانی کنید
یکی از بهترین روش‌های آموزش خوش‌قولی به کودک این است که بابت انجام هر کاری از او قدردانی کنید. برای مثال، می‌توانید به او بگویید: «خیلی خوشحالم که اسباب‌بازی‌هات رو همون‌طور که قول داده بودی جمع‌وجور کردی» یا «دوستت خیلی خوشحال شد. چون همون‌طور که بهش قول داده بودی باهاش بازی کردی.» به این ترتیب، فرزندتان درک می‌کند که اعمال و رفتارش مورد توجه قرار گرفته و ارزشمند هستند.
۶. از داستان‌ها و انیمیشن‌ها کمک بگیرید
بچه‌ها با کاراکترهای قصه‌ها و فیلم‌های کارتونی مورد علاقه‌شان هم‌ذات پنداری می‌کنند و از این طریق، می‌توانند چیزهای زیادی را یاد بگیرند. بنابراین با تاکید بر نمونه‌های مناسب، برای آموزش خوش‌قولی به کودک می‌توانید از داستان یا انیمیشن کمک بگیرید. برای مثال، در حال تماشای کارتون «در جست‌وجوی نمو» می‌توانید به فرزندتان بگویید: «چقدر خوبه که (دوری) داره به قول‌اش عمل می‌کنه و دنبال (نمو) می‌گرده.»
۷. از هر فرصتی برای آموزش استفاده کنید
زندگی خانوادگی سرشار از لحظات ارزشمند برای یادگیری انواع و اقسام موضوعات اساسی است. برای آموزش خوش‌قولی به کودک، کافی است به فعالیت‌های روزمره اعضا خانواده دقت کرده و از هر فرصتی برای یاد دادن استفاده کنید. برای مثال، می‌توانید به فرزندتان بگویید: «امروز اصلا سرحال نبودم. اما به‌خاطر قولی که به برادرت داده بودم کمک کردم کاردستی‌اش رو تکمیل کنه» یا «چقدر خوشحالم که پدرت با وجود خستگی زیاد سر قولش موند و زباله‌ها رو بیرون گذاشت.»
۸. فضایی امن و صمیمی ایجاد کنید
ایجاد فضای امن و صمیمی در منزل، یکی از مهم‌ترین عواملی است که توانایی به اشتراک‌گذاری مشکلات، داستان‌ها و تعهدات را در کودک ایجاد می‌کند. در چنین محیطی، بچه می‌تواند با والدین یا سرپرستان خود گفت‌وگو کند؛ آن‌ها را در جریان قول و قرارهایش بگذارد و برای اجرای وعده‌ها از آن‌ها کمک بگیرد.
۹.حمایت‌گر باشید
حمایت به‌معنای مشورت، تشویق و کمک به فرزند برای به‌حداقل رساندن شکست‌ها و هموار کردن مسیر موفقیت آن‌هاست. یادتان باشد، هرگز نباید حمایت‌گر بودن را با برعهده گرفتن تعهدات کودک اشتباه بگیرید. برای مثال، برخی از والدین برای آن‌که پشتیبانی خودشان از کودک را نشان دهند به‌جای او تکالیفش را انجام می‌دهند. این کار اشتباه است و در روند آموزش خوش‌قولی به کودک تاثیر معکوس می‌گذارد.
۱۰. کودک را مسئولیت‌پذیر بار بیاورید
مسئولیت‌پذیری به‌معنای انجام وظایف و عمل به قول و قرار در بازه زمانی معین است. برای این‌منظور، لازم است فرزندتان را طوری تربیت کنید که از نقش و جایگاه خودش در خانواده و جامعه آگاهی داشته باشد. یادتان باشد، با وجود همه تلاش‌ها گاهی اوقات ممکن است انسان‌ها نتوانند به قول‌شان عمل کنند. در چنین شرایطی، به‌جای تحقیر فرزندتان دلیل بدقولی او را پیدا کرده و با تدبیر و درایت از تکرار این موقعیت جلوگیری کنید.
چند تمرین ساده برای آموزش خوش‌قولی به کودک
از فرزندتان قول بگیرید که:
• اتاق‌اش را تمیز و مرتب نگهدارد
مرتب کردن اتاق و لوازم شخصی از تعهدات ساده و در عین حال مهمی است که علاوه بر خوش‌قولی، مسئولیت‌پذیری را هم در کودک تقویت می‌کند. بنابراین، از فرزندتان قول بگیرید که هر روز تخت‌خواب خود را مرتب کرده و اسباب‌بازی‌های‌اش را جمع‌آوری کند. برای اطمینان از خوش‌قولی کودک، پیشنهاد می‌کنیم هفته‌ای یک‌بار هم که شده به اتاق‌اش سر بزنید.
• سر ساعت مشخصی در خانه باشد
ممکن است فرزندتان برای بازی یا انجام تکالیف به منزل دوست‌اش برود یا اوقاتی از روز را در پارک یا فضای بازی مجتمع مسکونی‌تان با همسالان‌اش بگذراند. در این‌صورت، لازم است از او قول بگیرید که سر ساعت مشخصی به خانه برگردد. برای این‌منظور، طبیعتا باید برای کودک یک ساعت مچی یا جیبی تهیه کنید و خواندن آن را به او آموزش دهید.
• هر شب تکالیف‌اش را انجام دهد
انجام منظم تکالیف، علاوه بر تقویت خوش‌قولی و مسئولیت‌پذیری به افزایش علم و دانش و کسب نمرات بهتر در مدرسه کمک می‌کند. یادتان باشد، هر شب در ساعت معینی تکالیف فرزندتان را بررسی کرده و از کامل بودن آن‌ها اطمینان پیدا کنید.
• با خواهر/برادرش مهربان باشد
مهربانی با خواهر و برادر از بهترین ویژگی‌هایی است که به استحکام روابط خانوادگی و ایجاد روحیه خویشاوندی کمک می‌کند.
• پس‌انداز کند
از فرزندتان قول بگیرید بخشی از پول توجیبی یا هدایای نقدی‌اش را در قلک نگهدارد و پس‌اندازشان کند. انجام این کار، تمرین خوبی برای مدیریت مالی هم به حساب می‌آید.
• هر روز حداقل یک کار خوب انجام دهد
از فرزندتان قول بگیرید، هر روز حداقل یک کار خوب انجام دهد و آن را برایتان بازگو کند. کمک در کارهای منزل، مهربانی با دوستان و اعضای خانواده و آب دادن به گل‌ها تنها چند نمونه از کارهای خوبی هستند که به رشد و توسعه فردی کودک کمک می‌کنند.
سخن آخر
در این مطلب، برایتان از مراحل و روش‌های آموزش خوش‌قولی به کودک گفتیم و شما را با چند تمرین ساده برای تقویت وفای به عهد آشنا کردیم. نظر شما چیست؟ شما چگونه این ویژگی مهم را در فرزندتان تقویت می‌کنید؟ ممنون می‌شویم، دیدگاه‌ها و تجربیات‌تان را در بخش «نظرات کاربران» با ما و دیگر خوانندگان به اشتراک بگذارید.
