انتخاب اسم کودک تصمیم مهمی است که هر پدر و مادر قبل از به‌دنیاآمدن فرزندشان با آن مواجه می‌شوند. معمولا این فرایند در ابتدا ساده و سرگرم‌کننده به نظر می‌رسد، اما کمی بعد وقتی بحث‌وبررسی‌ها شروع می‌شود، جنبه ترسناک خود را نشان می‌دهد. فرزند شما در طول زندگی خود قرار است این نام را با خود داشته باشد؛ بنابراین بسیار مهم است نامی زیبا و شایسته برای او انتخاب کنید.
یکی از چالش‌های بزرگ در هنگام انتخاب اسم کودک این است که تنها نیستید و باید نظرات دیگران را هم در نظر بگیرید. بین همه اطرافیان، از خانواده خانم و خانواده شوهر گرفته تا دوستان و آشنایان، همسرتان در اولویت است. درواقع، اول و آخر، این شما هستید که تصمیم نهایی را می‌گیرید؛ اما بغرنجش نکنید. شاید اطرافیان شما هم نام‌های منحصربه‌فردی از دیگران شنیده باشند و به شما ایده بدهند. همه نظرات را بشنوید و درنهایت آن را که از نظر خودتان و همسرتان مناسب‌تر است انتخاب کنید.
چه زمانی برای انتخاب اسم کودک اقدام کنیم؟
بسیاری از زوج‌ها بعد از اینکه متوجه شدند به‌زودی قرار است بچه‌دار شوند شروع به تهیه فهرست بلندبالایی از نام‌های دخترانه، پسرانه و بدون جنسیت می‌کنند. دسته دوم، تا تولد نوزاد صبر می‌کنند و البته دسته سومی هم هستند که بعد از ازدواج، درباره نام فرزندانی که می‌خواهند در آینده داشته باشند صحبت می‌کنند. معمولا بیشتر افراد در دسته اول قرار می‌گیرند.
دسته‌بندی‌های مختلف برای نام‌گذاری کودک
دسته‌بندی‌های زیادی هستند که افراد معمولا براساس آنها نام کودک را انتخاب می‌کنند. البته در برخی فرهنگ‌های دیگر، افراد نام میانی هم دارند که در کشور ما رایج نیست. به جز این مورد، اغلب دسته‌بندی‌های زیر برای انتخاب نام کودک باید در نظر گرفته شوند:
نام‌های فرهنگی یا قومی
برخی افراد با توجه به قوم یا فرهنگ خانواده خود نام نوزاد را انتخاب می‌کنند. برای نمونه، برخی افراد نام‌های ایران باستان مانند آریابد، اردوان، آتوسا یا کوروش انتخاب می‌کنند.
برخی به نام‌های رایج در قومیت خود رجوع می‌کنند؛ برای مثال: تایماز، پاشا، الناز، آیدا و سولماز که نام‌هایی از مردم ترک و آذری‌زبان کشورمان هستند.
برخی حتی ممکن است نام کشور یا شهر را روی فرزندشان بگذارند؛ برای مثال، ایران، گیلان، شهریار نام‌هایی هستند که از روی شهر یا کشور برداشته شده‌اند.
نام افراد مشهور
برخی افراد به‌دلیل علاقه به سلبریتی‌های خاصی ممکن است نام او را بر فرزندشان بگذارند. برخی دیگر ممکن است از روی شخصیت‌های فیلم یا سریال نام فرزندشان را انتخاب کنند؛ چیزی که در سال‌های اخیر به‌وفور شاهد آن بوده‌ایم. مخصوصا نام‌هایی که در سریال‌های ترکیه‌ای تکرار می‌شوند: دنیز، سوین، یامور، سانلی، مهری‌ماه، خاتون و نظایر آنها.
نام‌های مذهبی
افرادی که از خانواده‌های مذهبی هستند، از اسامی امامان و پیامبران استفاده می‌کنند. محمد، علی، زهرا و فاطمه درکنار رضا، امیرحسین، حمیدرضا و علی‌رضا جزو پرتکرارترین نام‌های کودکان ایرانی هستند. البته برخی از اسامی سایر مذاهب مانند ادریس و ارمیا و مسیحا استفاده می‌کنند.
نام‌های فرشتگان
برخی نام فرزند خود را از نام فرشتگان انتخاب می‌کنند؛ برای مثال، آناهیتا، فرشته موکل بر آب و باران و فراوانی است، میترا فرشته موکل بر مهر و دوستی است، نیلرام فرشته نگهبان برف و باران و تگرگ است و آذرشسب، فرشته موکل بر آتش.
دسته‌بندی‌های دیگر
از دیگر دسته‌بندی‌های محبوبِ نام می‌توان به نام فصل‌ها مثل بهار و رسپینا (به‌معنای پاییز)؛ اسامی طبیعت مثل اسم انواع گل‌ها، باران و دریا؛ اسامی حیوانات زیبا مانند غزال، آهو، مارال، درنا و نظایر آن اشاره کرد. اسامی اسطوره‌ها مخصوصا از شاهنامه، اگر قبلا شامل رستم و اسفندیار و گشتاسب بود و بعدها سیاوش و بیژن و منیژه یا سهراب محبوبیت پیدا کرد، امروزه اسامی دیگری مانند به‌آفرید، دلارام و مهرآفرید مد شده است. البته پسرها هم عقب نمانده‌اند؛ سامیار و آرتین و اهورا، رهام و آریاسام از این دسته هستند.
اسم‌های ترکیبی هم جزو محبوب‌ترین اسامی هستند؛ برای مثال نازنین زهرا، امیرحسین، محمدعلی، امیرسام. درواقع همه نام‌هایی که از دو اسم تشکیل شده‌اند ترکیبی هستند. بیشتر این ترکیبات در کشور ما از یک جزء امیر یا رضا تشکیل شده‌اند.
اسامی ترکیبی مخصوصا زمانی چاره‌ساز است که دو خانواده با هم کنار نمی‌آیند و هریک نام انتخابی خود را وسط می‌گذارند و ترکیبی از آن دو را انتخاب می‌کنند که هر دو طرف راضی باشند.
چطور بهترین نام را برای کودک انتخاب کنیم؟
فرایند انتخاب نام گاهی می‌تواند گیج‌کننده باشد. اگر نمی‌توانید تصمیم بگیرید این روش‌ها را امتحان کنید:
قبل از شروع، یک نکته را درنظر بگیرید. کاغذ و قلم بردارید و فهرستی از هر نامی که پیدا می‌کنید و به نظرتان جذاب است، تهیه کنید. همچنین از دسته‌بندی‌هایی که گفتیم استفاده کنید. با محدودکردن گزینه‌ها کار بسیار راحت‌تر می‌شود. برای مثال، اگر مطمئنید که نمی‌خواهید نامی مذهبی یا قومی انتخاب کنید آن دسته‌بندی‌ها را در نظر نگیرید.
۱. از ترندهای روز بگذرید
نام کودک شما باید دربرابر آزمون زمان مقاوم باشد. به این فکر کنید آیا ممکن است ۱۰ سال دیگر نامی که انتخاب کرده‌اید مسخره به نظر برسد؟ آیا ممکن است کودکان در مدرسه آن را عجیب بدانند و به فرزندتان بخندند؟ آیا فرزندتان هرروز باید برای این و آن نحوه هجی‌کردن نامش و معنای آن را توضیح دهد؟ برای مثال، فرض کنید نام قهرمان یک سریال تلویزیونی را که چندماه است پخش می‌شود می‌خواهید روی فرزندتان بگذارید. به این فکر کنید که آیا این نام چندسال بعد هم همین‌قدر جذاب خواهد بود؟ یا فقط چون چندماه است آن را می‌شنوید و قهرمان سریال است برایتان جذاب شده است؟
اگر پاسختان مثبت است آن اسم را فراموش کنید. اسم کودک شما چیزی نیست که هروقت پشیمان شدید، تغییرش دهید.
۲.با خانواده مشورت کنید
درست است که درنهایت تصمیم با پدرومادر است، بهتر است نظر خانواده درجه یک را بپرسید. هردو خانواده می‌توانند نظرات خود را بگویند یا اگر اسم خوبی پیدا کردند یادداشت کنند و به شما پیشنهاد دهند. بعد شما از بین همه اسامی انتخابی، آن را که بیشتر به دلتان نشسته است انتخاب کنید. موضوعی که باید رعایت کنید این است که اگر با نظرات آنها موافق نیستید، کافی است مودبانه آن را رد کنید و طوری رفتار نکنید که تنش به خانواده وارد شود.
۳. نام‌های کلاسیک لزوما بد نیستند
اینکه پیشنهاد می‌کنیم به نام‌های کلاسیک فکر کنید، منظورمان این نیست که حتما دنبال خسرو و بیژن و رودابه بروید. این نام‌ها زیبا هستند، اما در گذشته بسیار رایج بوده‌اند. امروز دیگر کسی نام‌هایی را که در دهه‌های گذشته رایج بوده است تکرار نمی‌کند. بنابراین به‌دنبال نام‌های کلاسیکی باشید که کمتر رایج‌اند. نام‌هایی از شاهنامه یا دوران قدیم وجود دارند که بسیار زیبا ولی کم‌تکرار هستند. انتخاب نامی از پیشینه فرهنگی‌تان، روشی زیبا برای احترام به میراث شماست.
۴. به شجره‌نامه اقوام نگاهی بیندازید
گاهی به یک‌سری از اقوام دورتر توجه کنید و ببینید چه اسامی خاصی داشتند که چند نسل در خانواده تکرار نشده است. برای مثال، اگر دختردایی مادربزرگ شما نام زیبایی داشته که هیچ‌کس در نسل‌های خانواده تکرارش نکرده آن را به فهرست خود اضافه کنید.
۵. از دوستان و آشنایان درباره نام‌های خانواده‌شان بپرسید
دوستانتان می‌توانند ایده‌های زیادی درباره اسم کودک به شما بدهند. از آنها بپرسید اگر بچه‌هایی در خانواده دارند چه اسمی روی آنها گذاشته‌اند. اگر موردپسندتان هستند به فهرست‌تان اضافه کنید تا درباره آنها فکر کنید. برای نمونه، یکی از دوستان خود من، نام برادرم را بین خانواده مطرح کرد و همه آن را دوست داشتند. به این ترتیب، برادرزاده‌اش همنام برادر من شد!
۶. اگر فرزند دیگری دارید، انتخاب اسم کودک راحت‌تر است
انتخاب اسم از روی اسم فرزندان قبلی معمولا کار را کمی راحت‌تر می‌کند. چون می‌توانید فهرست‌تان را محدود به نام‌هایی کنید که با اسم فرزند اول جور در بیاید. برای نمونه، خانواده‌ای که نام فرزندش حمیدرضاست، خیلی راحت بعدی را می‌تواند علی‌رضا، امیررضا و ترکیب‌هایی از این دست انتخاب کند. خانواده‌ای که یک بهرام دارد، می‌تواند یک شهرام یا بهاره داشته باشد!
۷. برای انتخاب اسم کودک رسانه‌ها را دست‌کم نگیرید
گاهی اوقات رسانه‌ها منبع خوبی برای پیدا کردن نام هستند. برای مثال، نام یکی از برادران من از روی نام یک کودک که نقاشی‌اش را در تلویزیون نشان می‌دادند انتخاب شده است. خانواده من در حال تماشای برنامه کودک بودند و با شنیدن آن نام، به‌سرعت به آن علاقه‌مند شدند. به همین راحتی!
گاهی حتی ممکن است در مصاحبه‌های رادیویی یا بخشی که مردم به‌صورت تلفنی نظرات خود را می‌گویند و نام و سن و شهر محل زندگی خود را اعلام می‌کنند، ایده‌هایی برای نام پیدا کنید. مثلا در خودرو نشسته‌اید و به محل کارتان می‌روید، یک اسم جذاب از رادیو می‌شنوید. بلافاصله به ذهن بسپارید و وقتی امکانش را داشتید به فهرست‌تان اضافه کنید.
شبکه‌های اجتماعی مانند اینستاگرام هم خوب‌اند. می‌دانید که، در اینستاگرام همه دارای اسامی شیک و مجلسی هستند. به‌هرحال، همین که ایده می‌دهند عالی است!
۸. به نام خانوادگی فرزندتان توجه کنید
نام خانوادگی فرزندتان مهم است و باید هنگام انتخاب نام به آن هم دقت کنید. برای مثال، اگر سری کتاب‌های لمونی اسنیکت را خوانده باشید، حتما می‌دانید که نام دایی بچه‌ها مونتگمری مونتگمری بود! فقط ببینید تلفظ این دو نام پشت هم چقدر دشوار بوده است. حالا فرض کنید نام خانوادگی شما بهرام است (مثل خانم پانته‌آ بهرام). دوست دارید نام پسرتان را بهرام یا شهرام بگذارید؟ یا اگر دختر داشتید می‌توانستید آن را بهاره بگذارید؟
فقط این نیست، باید به‌معنای ترکیب آن دو هم دقت کنید. برای مثال، اگر نام خانوادگی شما بارانی است و بخواهید نام دخترتان را نغمه بگذارید، ترکیب آن دو نغمه بارانی خواهد بود. این ترکیب زیباست؛ اما اگر ترکیب‌های دیگری باشند که معنای نامناسبی داشته باشند یا تمسخرآمیز به نظر بیایند، بعدها که کودکتان مدرسه برود، روزهای سختی را خواهد داشت. بنابراین نام و نام خانوادگی نوزادتان را چند بار با صدای بلند تکرار کنید که ترکیب آن دو ناخوشایند نباشد یا تلفظ یکی، به زبان آوردن دومی را دشوار نکند.
۹. به نام‌های منحصربه‌فرد فکر کنید
نام‌های منحصربه‌فرد خلاقانه و جذاب هستند. اصلا بد نیست که نامی برای کودکتان انتخاب کنید که زیاد رایج نباشد. اتفاقا خیلی هم جذاب است. بااین‌حال، تلاش کنید این نام طوری نباشد که هیچ‌کس از آن استفاده نکند. برای مثال، بعید می‌دانم هیچ کسی تاکنون نام فرزندش را فولادزره گذاشته باشد! بنابراین به این فکر کنید که این نام ازچه نظر منحصربه‌فرد است. همچنین اگر املا یا تلفظ آن سخت باشد، ممکن است افراد از گفتن آن خودداری کنند یا آن را بشکنند.
۱۰. پیشینه تاریخی یا افراد همنام اسم انتخابی خود را بررسی کنید
این روزها همه می‌توانند از اینترنت استفاده کنند. کار سختی نیست؛ اسمی را که انتخاب کرده‌اید در گوگل سرچ کنید و ببینید چه کسانی با این نام سبز می‌شوند. مثلا در همان مثال فولادزره اگر بر فرض محال از این نام خوشتان آمده است، می‌توانید سرچ کنید و ببینید که در سوابق تاریخی، نام یک دیو بدذات بوده است!
۱۱. درنهایت، معنای نام انتخابی‌تان را پیدا کنید
هرنامی معنایی دارد. بنابراین، بسیار مهم است نامی که پیدا کرده‌اید، معنای آن را بدانید. گاهی اوقات ممکن است یک نام معنای خاصی داشته باشد که اصلا برایتان خوشایند نباشد. به‌ویژه این روزها خیلی‌ها هستند که نام فرزندشان را از نام‌های خارجی و فرهنگ‌های دیگر انتخاب می‌کنند. این اصلا اشکالی ندارد؛ اما فقط به زیبایی یک نام توجه نکنید. برای مثال، به‌معنای بینی کج است. یا نام لایان به‌معنی صدای سگ است. تصور کنید اگر روزی کسی از کودکتان بپرسد معنای نامش چیست، می‌تواند معنای آن را بگوید؟
چالش‌هایی که بعد از انتخاب اسم کودک ممکن است با آنها برخورد کنید
یک‌سری مشکلات هستند که ممکن است هنگام انتخاب نام کودک با آنها مواجه شوید. به موارد زیر توجه کنید:
یکی از اطرافیان یا همسرتان مخالف است
هنگام انتخاب نام کودک، برای هرگونه مشاجره یا تنش آماده باشید. مطمئن باشید کسانی هستند که مخالفت کنند؛ مگر اینکه برای هیچ‌کس اهمیتی نداشته باشد که احتمالش ضعیف است. اگر فرد مخالف اطرافیان و خانواده هستند، این را بدانید که اول و آخر، این شما و همسرتان هستید که باید تصمیم نهایی را بگیرید. اگر آن‌که مخالفت می‌کند همسرتان است و به‌هیچ‌وجه زیر بار نمی‌رود، با او به‌نحوی به توافق برسید. مثلا بگویید اسم فرزند دختر برعهده مادر خانواده باشد و انتخاب اسم فرزند پسر برعهده پدر خانواده. اگر نه، فرزند اول را یکی از شما انتخاب کنید و فرزند دوم را دیگری.
می‌دانیم می‌خواهید به خانواده احترام بگذارید و نمی‌خواهید رویشان را زمین بیندازید؛ پس سعی کنید دور هم به نتیجه مشترک برسید. اگر نه، بدون بی‌احترامی و کاملا مودبانه آنها را راضی کنید و بگویید اگر ایده دارند بدهند. درصورتی‌که از ایده‌هایشان خوشتان نیامده، تعارف نداشته باشید و نپذیرید.
ثبت احوال اسم انتخابی شما را نمی‌پذیرد
ثبت احوال به‌دلایل مختلف، برای مثال، ملاحظات سیاسی، تاریخی یا فرهنگی، برخی از نام‌ها را نمی‌پذیرد. برای مثال، نام برخی از اشخاص خاص را نمی‌پذیرند. همچنین، نام‌هایی که مشخصا نام مرد هستند اگر بخواهید روی دختر بگذارید یا بالعکس، با مشکل مواجه خواهید شد. معمولا ثبت احوال فهرستی تعیین‌شده دارد که اگر نام انتخابی شما در بین آن اسامی باشد نخواهند پذیرفت. در این صورت، شاید مجبور شوید نام کودک را تغییر دهید و بعدها او را به نام موردعلاقه خودتان (یعنی نامی متفاوت از شناسنامه) صدا بزنید.
سخن پایانی
در این مطلب، درباره انتخاب اسم کودک و باید و نبایدهای آن صحبت کردیم. دیدیم که در این فرایند ممکن است با چه چالش‌هایی روبه‌رو شوید و از خاله و عمه گرفته تا پدربزرگ و مادربزرگ، هرکسی ممکن است نظری بدهد. گاهی ممکن است حتی بین خودتان به‌عنوان پدر و مادر کودک اختلاف‌نظر پیش بیاید. توضیح دادیم که چطور می‌توانید با آرامش این مشکلات را حل کنید تا در لحظاتی که کودکی می‌خواهد با تولد خود کانون خانواده را گرم کند، همه خوشحال باشند.
اگر خاطره بامزه‌ای از انتخاب اسم کودک خودتان دارید، درصورت تمایل، خوشحال می‌شویم آن را برای ما و دوستانتان در بخش دیدگاه‌ها تعریف کنید.
