در اینجا، قصد داریم عوامل موثر در ایجاد ترس کودک از حمام را بررسی کرده و راهکارهای مناسب برای مدیریت آن را معرفی کنیم. اگر فرزند دلبند شما هم چنین ترسی را تجربه می‌کند، پیشنهاد می‌کنیم این مطلب را مطالعه کنید.
چه عواملی موجب ترس کودک از حمام می‌شود؟ آیا این واهمه برای همیشه با کودک‌مان باقی می‌ماند؟ برای مدیریت این ترس چه باید کرد؟
با ترس کودک از حمام چه کنیم؟
ترس کودک از حمام یکی از شایع‌ترین هراس‌های دوران بچگی است. کودکان به دلایل مختلفی ممکن است از استحمام واهمه داشته باشند. این موضوع، بسیاری از مادر و پدرها را نگران می‌کند. در اینجا، قصد داریم عوامل موثر در ایجاد این ترس را بررسی کرده و راهکارهای مناسب برای مدیریت آن را معرفی کنیم. اگر فرزند دلبند شما هم چنین ترسی را تجربه می‌کند، پیشنهاد می‌کنیم این مطلب را مطالعه کنید.
چه عواملی موجب ترس کودک از حمام می‌شود؟
تصور کنید، کودک نازنین‌تان عاشق حمام کردن است؛ آب‌بازی و آواز خواندن در حمام یکی از محبوب‌ترین کارهایی است که آن‌ها را آرام و سرحال می‌کند. اما ناگهان یک روز ورق برمی‌گردد. او دیگر نه تنها به انجام این‌کار علاقه‌ای نشان نمی‌دهد، بلکه از آن واهمه پیدا می‌کند. این اتفاق چگونه و به چه دلیلی روی داده است؟ واقعیت این است که ترس از حمام یا (Ablutophobia) یکی از رایج‌ترین هراس‌هایی است که بچه‌ها معمولا از ۱۸ ماهگی تا ۴ یا ۵ سالگی تجربه می‌کنند. براساس تحقیقات، اصلی‌ترین دلایل ترس کودک از حمام به قرار زیر است:
افزایش شناخت
افزایش درک و آگاهی کودک یکی، دو ساله نسبت به محیط اطرافش از اصلی‌ترین عوامل ترس از حمام به حساب می‌آید. در این سنین، بچه‌ها رفته‌رفته محیط پیرامون‌شان را می‌شناسند و آن را تجزیه‌وتحلیل می‌کنند. بچه‌های نوپا به‌تدریج کشف می‌کنند که آب با شدت تمام از سوراخ فاضلاب خارج می‌شود؛ به‌علاوه، آن‌ها متوجه می‌شوند با فشار دادن دکمه سیفون یا کشیدن بند آن، کل آب موجود در داخل کاسه توالت تخلیه و ناپدید می‌شود. چنین وقایعی، بچه‌ها را به‌شدت می‌ترساند و تصاویر هولناکی را در ذهن‌شان ایجاد می‌کند. این ترس از تخیل بسیار قوی کودک سرچشمه می‌گیرد.
ترس از صدا و افزایش دما
در سنین اولیه زندگی، بچه‌ها معمولا از سر و صدا و افزایش دما می‌ترسند. این واهمه از رشد سیستم‌های حسی بدن و بالا رفتن قدرت ذهنی بچه‌ها برای پردازش احساسات ناشی می‌شود. در واقع، با شنیدن صدای جریان مداوم آب و تخلیه سیفون یا احساس داغی آب و بخار کردن آینه، بچه‌ها احساس خطر می‌کنند و واکنش‌های شدیدی نشان می‌دهند.
ترس از خفگی
بسیاری از بچه‌ها از جریان آب روی سر و صورت‌شان واهمه دارند. کافی است آن‌ها را زیر دوش یا در وان حمام قرار دهید تا گریه‌وزاری را شروع کنند. وقتی سر و صورت کودک‌تان را خیس می‌کنید، مقداری آب یا کف وارد بینی و دهان کودک‌تان می‌شود و نفس او را بند می‌آورد. طبیعتا این موضوع به‌شدت او را می‌ترساند. در عین حال، بعضی از بچه‌ها تنها با قرار گرفتن در وان حمام هم احساس خطر و ناامنی می‌کنند. مجموع این عوامل موجب بیزاری فرزندتان از حمام می‌شود.
ترس از کنترل نداشتن روی وقایع اطراف
ترس کودک از حمام در اغلب مواقع، از کنترل نداشتن روی اتفاقات اطراف ناشی می‌شود. وقتی سر و صورت فرزندتان را خیس کرده و کف غلیظی درست می‌کنید، او به سختی می‌تواند اطرافش را ببیند. این موضوع، ممکن است کودک را بترساند و احساس ناامنی را در او تقویت کند.
ترس از سوختن چشم
کافی است کودک‌تان برای یک‌بار هم که شده سوختن چشم با شامپو یا صابون را تجربه کند تا مدت‌ها از تکرار این اتفاق واهمه داشته باشد. حتی ممکن است این ترس از تماشای حمام کردن دیگران و مراقبت آن‌ها از وارد نشدن شامپو در چشم‌شان ناشی شود. در این صورت، کودک متوجه می‌شود که این مرحله ممکن است با خطراتی همراه باشد.
ترس از حباب و سوراخ
دیدن حباب‌های صابون و شامپو یا تماشای سوراخ‌های ریز و درشت اسفنج‌های نرمی که با دقت برای شست‌وشوی بدن کودک دلبندتان تهیه کرده‌اید ممکن است آن‌ها را بترساند. بسیاری از کودکان، ترایپوفوبیا (Trypophobia) یا ترس از حباب، حفره‌های ریز و الگوهای نامنظم را تجربه می‌کنند. این ترس معمولا از واکنش‌های تکاملی نسبت به اشیا یا حالت‌هایی ناشی می‌شود که با تداعی انواع بیماری‌ها و خطرات همراه است.
راهکارهای موثر برای مقابله با ترس کودک از حمام را بشناسید
خبر خوب این است که ترس کودک از حمام با صرف زمان مناسب، شکیبایی، مهربانی و هم‌ذات‌پنداری برطرف می‌شود. برای کمک به فرزند دلبندتان و کاهش هراس‌های بی‌پایان او لازم است نکات مختلفی را رعایت کنید. برخی از مهم‌ترین راهکارهای موثر در مقابله با این ترس عبارتند از:
۱. فضایی شاد و کودکانه ایجاد کنید
این روزها، اسباب‌بازی‌ها و کتاب‌های مختلفی وجود دارند که برای استفاده در داخل حمام طراحی شده‌اند. برای کاهش ترس کودک از حمام، خوب است بیش از استحمام روی سرگرمی تمرکز کرده و با استفاده از این وسایل با کودک‌تان بازی کنید.
۲. وان حمام را زیاد پر نکنید
برای جلوگیری از ترس کودک از حمام، بهتر است تنها مقدار کمی آب در وان ریخته و خودتان هم با او استحمام کنید. حضور شما در داخل وان و حمام کردن دو نفره موجب دلگرمی فرزندتان بوده و تا اندازه زیادی او را آرام خواهد کرد.
۳. از ایجاد سرو صدای زیاد اجتناب کنید
اگر کودک‌تان نسبت به سر و صدای محیط حساس است، پیشنهاد می‌کنیم قبل از ورود او به حمام، وان آب را پر کنید. اگر زیر دوش استحمام می‌کنید، خوب است فشار آب را کم کرده و دمای آن را با دقت کنترل کنید.
۴. مراقب ریختن آب روی سر کودک باشید
اگر فرزندتان از قرار گرفتن زیر دوش آب می‌ترسد، خوب است آب را به‌آرامی روی سر کودک بریزید و تا جای ممکن از ریختن آب روی صورت او خودداری کنید. برای تمیز کردن صورت می‌توانید از یک حوله نرم، لطیف و مرطوب استفاده کنید.
۵. از شامپوها و شوینده‌های مخصوص کودکان استفاده کنید
برای کاهش ترس کودک از حمام حتما از شامپوها و شوینده‌های مخصوصی استفاده کنید که برای استفاده بچه‌ها طراحی شده‌اند. این محصولات دارای فرمولاسیون ویژه‌ای هستند که چشم را نمی‌سوزانند.
۶. به‌جای اسفنج از لیف‌های حوله‌ای استفاده کنید
برای کاهش ترس بچه‌ها از سوراخ و حباب، لازم است از لیف‌های حوله‌ای نرم و لطیف و شوینده‌های مخصوص کودکان استفاده کنید. شامپوها و صابون‌های مخصوص بچه‌ها، کف غلیظ و حباب زیادی ایجاد نمی‌کنند.
۷. وان حمام را در حضور بچه‌ها تخلیه نکنید
برای کاهش ترس بچه‌ها، بهتر است تخلیه وان و برداشتن درپوش فاضلاب را به بعد موکول کنید و در حضور آن‌ها این کار را انجام ندهید.
سخن آخر
در این مقاله، تلاش کردیم عوامل موثر در ترس کودک از حمام و راهکارهای مقابله با آن را با شما به‌اشتراک بگذاریم. به خاطر داشته باشید، از بین بردن انواع ترس‌ها، تغییر ساختار فکری و جایگزین کردن باورهای جدید در ذهن فرزندتان تنها با صرف وقت، شکیبابی و مهربانی امکان‌پذیر خواهد بود. برای این منظور، پیشنهاد می‌کنیم ترفندهای بالا را به‌کار گیرید و از سخت‌گیری‌های غیر ضروری اجتناب کنید.
