در این مطلب، قصد داریم تاثیر گوش دادن موزیک بر سلامت روحی جنین را بررسی کنیم. اگر در انتظار تولد نوزادی هستید یا در صورتی که اساسا به موضوع تامین سلامت روان جنین علاقه دارید، پیشنهاد می‌کنیم خواندن این مقاله را از دست ندهید.
در زندگی یک زن، بارداری یک تجربه منحصر به‌فرد است که با تغییرات فیزیولوژیکی، بیوشیمیایی و روانی قابل توجهی همراه است. این تغییرات به شکل قابل توجهی بر وضعیت سلامت روان مادر و جنین تاثیرگذارند. تحقیقات نشان داده‌اند، شنیدن موسیقی می‌تواند به کاهش استرس مادران باردار و در نتیجه به آرامش بیشتر جنین در حال رشد و شکل‌گیری بهتر اتصالات عصبی او کمک کند.
آیا گوش کردن به موسیقی واقعا بر سلامت روحی جنین تاثیرگذار است؟
مطالعات گوناگون، تاثیر گوش دادن موزیک بر سلامت روحی جنین و مادر را تا حدودی تایید کرده‌اند. گوش دادن مداوم به موسیقی در دوران بارداری علاوه بر ایجاد احساسات مثبت به کاهش علائم افسردگی این دوران و دوره پس از زایمان کمک می‌کند. با توجه به ارتباط مستقیم میان مادر و جنین و با در نظر گرفتن تاثیرات قابل توجه ترشح هورمون‌های مختلف در بدن مادر بر روی سلامت نوزاد متولد نشده به‌سادگی می‌توان نتیجه‌گیری کرد که آرامش مادر و نوزاد لازم و ملزوم یکدیگر هستند.
این موضوع قطعی است که ایجاد محیطی آرام از مهم‌ترین عواملی است که رشد کامل و بی‌عیب‌ونقص اتصالات مغزی جنین را ممکن می‌کند. شواهد علمی نشان داده‌اند، موزیک به شکل قابل توجهی سطح استرس زنان باردار را کاهش می‌دهد و از این طریق می‌تواند به آرامش هر چه بیشتر جنین و ایجاد پیوند عاطفی عمیق‌تر میان مادر و کودکش کمک کند. براساس مطالعات، موسیقی درمانی روشی ساده، غیر دارویی و ایمن است که سلامت روان مادر و نوزاد در بارداری و بعد از زایمان را بهبود می‌بخشد.
واقعیت این است که کلیه صداها مانند ضربان قلب مادر، غرغر ملایم معده و همچنین، موسیقی آرام می‌توانند در رشد شنوایی کودک موثر بوده و به بهبود اتصالات عصبی و پردازش مغز جنین کمک کنند. براساس تحقیقات، کیفیت سر و صدای محیط می‌تواند در رشد حافظه و احساسات نوزادان موثر باشد.
البته، این به معنای آن نیست که گوش ندادن به موسیقی در دوران بارداری موجب تولد نوزادانی با قدرت شنوایی پایین و رشد مغزی اندک خواهد شد؛ بلکه، موزیک خوب فقط یکی از منابع مفیدی است که می‌تواند آرامش شما و جنین‌تان را تامین کرده و روند رشد و تکامل مغز او را بهبود بخشد.
فراموش نکنید، حتی صدای حرف زدن و آواز خواندن خود شما هم در رحم‌تان طنین‌انداز می‌شود. بنابراین، این هم می‌تواند یکی از بهترین ابزارهای ارتباطی با جنین بوده و به رشد عاطفی او کمک کند. مطالعات نشان داده‌اند، جنین به صداهای اطراف واکنش نشان می‌دهد و با شنیدن آن‌ها حرکت می‌کند. با این حال، متخصصان هنوز معنی این حرکات را نمی‌دانند؛ چرا که مطالعه درباره جنین به مراتب سخت‌تر از تحقیق در زمینه واکنش‌های نوزاد متولد شده است.
در زمان بارداری شنیدن چه نوع موسیقی بیشتر توصیه می‌شود؟
تحقیقات نشان داده‌اند، موسیقی کلاسیک با ضرب‌آهنگ‌های ملایم مانند آثار موتزارت (Mozart) و ویوالدی (Vivaldi) بهترین گزینه برای گوش کردن در دوران بارداری به حساب می‌آیند. چرا که شنیدن این نوع موزیک به تنظیم ضربان قلب، کنترل سطح استرس و فشار خون مادر کمک کرده و نقش موثری را در سلامت روح و روان جنین ایفا می‌کند. با این حال، تاثیر مثبت شنیدن موسیقی کلاسیک بر روان جنین، فرضیه‌ای است که هنوز کاملا به اثبات نرسیده است. واقعیت این است که هر نوع موسیقی یا صدای ملایم و گوش‌نوازی که موجب لذت مادر شود می‌تواند به شکل مطلوبی بر روند رشد نوزاد داخل رحم تاثیر بگذارد.
مزایای شنیدن موسیقی کلاسیک و تاثیر گوش دادن موزیک بر سلامت روحی جنین
بهبود اتصالات مغزی
گوش دادن به موسیقی کلاسیک به توسعه بخشی از اتصالات مغزی جنین کمک می‌کند که وظیفه پردازش استدلال فضایی را برعهده دارند.
تقویت حافظه
حتی در اولین مراحل بارداری، شنیدن موسیقی کلاسیک به بهبود حافظه نوزاد کمک می‌کند. براساس مطالعات، اغلب نوزادان ترجیح میدهند در معرض موزیکی قرار بگیرند که پیش از تولد و در رحم مادرشان برای آن‌ها نواخته یا خوانده شده است.
بهبود خلق‌وخو
شنیدن موزیکی که قبلا به‌صورت مداوم نواخته شده، نوزاد را آرام کرده و علاوه بر بهبود خلق‌وخو به او کمک می‌کند راحت‌تر به خواب برود و استراحت بهتری داشته باشد.
کاهش تحریک‌پذیری
برخی از تحقیقات نشان داده‌اند، موسیقی کلاسیک ملایم به شکل مثبتی بر سلامت روح و روان جنین تاثیرگذار خواهد بود. براساس این مطالعات، بچه‌هایی که در دوران جنینی در معرض این نوع موزیک قرار گرفته‌اند به مراتب سالم‌تر، شادتر و باهوش‌تر از سایر هم‌سالان‌شان خواهند بود. این در حالی است که شنیدن ضرب‌آهنگ‌های بلند و تندی نظیر آن‌چه در آثار بتهوون (Beethoven) یا باخ (Bach) می‌شنوید یا آن‌چه در موزیک راک، هوی‌متال یا حتی رپ وجود دارد روند رشد و شنوایی جنین را به شکل نامطلوبی تحت تاثیر قرار میدهند. این نوزادان معمولا تحریک‌پذیر و بدخلق می‌شوند؛ در دوران رشد رحمی وزن زیادی نمی‌گیرند و حتی ممکن است زودتر از موعد به دنیا بیایند.
رشد ویژگی‌های مثبت شخصیتی
شنیدن موسیقی کلاسیک در دوران بارداری به رشد ویژگی‌های شخصیتی مثبت کودکان کمک می‌کند.
روش پخش موسیقی برای جنین
به خاطر داشته باشید، مزایای تاثیر گوش دادن موزیک بر سلامت روحی جنین هنوز هم فرضیه‌ای اثبات نشده است. با این حال، واقعیت این است که پخش موسیقی اگر مزیتی نداشته باشد، آسیبی را هم ایجاد نخواهد کرد. بنابراین، پیشنهاد می‌کنیم حتما این کار را انجام دهید. با وجود این، در هنگام گوش کردن به موزیک لازم است دو توصیه مهم را در نظر بگیرید:
• اول این‌که با وجود مایع آمنیوتیک موجود در رحم اصلا نیازی نیست هدفون را روش شکم قرار دهید. چرا که این مایع می‌تواند سر و صدای محیط را به‌طور کاملا واضح به جنین منتقل کند. به خاطر داشته باشید، صدای خیلی بلند می‌تواند به شنوایی کودک‌تان آسیب بزند. این موضوع، به‌ویژه از ۳ ماهه دوم بارداری به بعد جدی‌تر است.
• نکته مهم دیگر این است که صدای موسیقی در حال پخش نباید بیشتر از ۵۰ دسی‌بل باشد. برای آن‌که درباره حجم صدای اطراف‌تان مطمئن باشید، لازم است بدانید، صدای ماشین لباسشویی بین ۵۰ تا ۷۵ دسی‌بل است. بنابراین، دستگاه پخش موسیقی را باید طوری تنظیم کنید که سر و صدای آن در حد یک مکالمه عادی بوده و از صدای ماشین لباسشویی کم‌تر باشد.
سخن آخر
با توجه به آن‌چه گفته شد، تاثیر گوش دادن موزیک بر سلامت روحی جنین هنوز کاملا تایید نشده است. با این حال، اثرات مثبت موسیقی بر روحیه مادران و نقش آن در تنظیم خواب، کاهش فشار خون و بهبود خلق‌وخوی آن‌ها مطمئنا سلامت جنین را هم به شکل مطلوبی تحت تاثیر قرار می‌دهد. برای اطمینان از ایجاد فضایی مناسب برای رشد و نمو روحی و جسمی کودک داخل رحم، پیشنهاد می‌کنیم تا جای ممکن از قرار گرفتن در معرض سر و صدای زیاد و ضرب‌آهنگ‌های تند و کوبنده خودداری کنید. طبیعتا حضور در کنسرت‌های شلوغ برای مدت یکی دو ساعت مشکل چندانی را برای‌تان ایجاد نخواهد کرد؛ اما قرارگیری مداوم و منظم در معرض صدای بلند و موسیقی پر تنش می‌تواند بر شنوایی و خلق‌وخوی نوزاد تاثیری منفی داشته باشد. به خاطر داشته باشید، زمزمه‌های آرام و عاشقانه مادر می‌تواند بهترین موسیقی دنیا برای کودک باشد. بنابراین، در دوران بارداری تا جای ممکن با صدای آرام برای کودک‌تان لالایی و آواز بخوانید و از این طریق، پیوند عاطفی خودتان را با او مستحکم‌تر کنید.
خیلی جالب بود. سپاس از شما
ممنون که با «بامامانا» همراه شدین.