واکنش صحیح هنگام زمین خوردن کودک؛ این نکات مهم را فراموش نکنید

واکنش صحیح به زمین خوردن کودک و مدیریت احساسات‌مان؛ تا حد زیادی به رشد شخصیت و افزایش اعتماد به‌نفس فرزندمان کمک می‌کند.
اما واکنش صحیح هنگام زمین خوردن کودک چیست؟

رشد جسمی و عاطفی کودکان با چالش‌های بسیار زیادی همراه است. به‌عنوان والدین، بزرگ‌ترین وظیفه ما این است که علاوه بر جنبه‌های جسمانی به پرورش روحی و روانی بچه‌ها هم کمک کنیم. در واقع، تقویت حس اعتماد به‌نفس و آموزش روش‌های غلبه بر مشکلات و رویارویی با چالش‌های ریز و درشت زندگی از مهم‌ترین مواردی است که باید مورد توجه قرار دهیم.
با توجه به الگوپذیری کودکان از والدین، انجام این کار تا حدود زیادی به رفتارها و واکنش‌های ما در مواجهه با مسائل مختلف بستگی دارد. کودکان از نخستین سال‌های تولد به‌طور غریزی رفتارهای ما را زیر نظر گرفته و از آن‌ها الگوبرداری می‌کنند. بنابراین، واکنش‌های ما مهم‌ترین عواملی هستند که ابعاد اتفاقات را برای بچه‌ها ترسیم کرده و نحوه برخورد با وقایع را به آن‌ها آموزش می‌دهند.
در این میان، زمین خوردن از رایج‌ترین اتفاقاتی است که بچه‌ها در سنین مختلف بارها و بارها آن را تجربه می‌کنند. عکس‌العمل ما به این اتفاق، نقش قابل توجهی در شکل‌گیری شخصیت بچه‌ها خواهد داشت. در این مطلب، قصد داریم واکنش صحیح هنگام زمین خوردن کودک را بررسی کنیم.  با «بامامانا» همراه باشید.

در هنگام زمین خوردن کودکان چگونه باید رفتار کرد؟

واکنش صحیح هنگام زمین خوردن کودک تا اندازه زیادی به کنترل عواطف و احساسات ما بستگی دارد. عشق و علاقه بیش از اندازه ما به کودکان‌مان موجب می‌شود دائما از احتمال آسیب دیدن آن‌ها واهمه داشته باشیم. این موضوع کاملا طبیعی است. با این حال، بزرگ‌ترین هنر ما این است که به‌جای انتقال ترس و اضطراب به بچه‌ها، آرامش خودمان را حفظ کرده و مدیریت احساسات و رویدادها را به کودکان آموزش دهیم.
از طرف دیگر، لازم است به‌اندازه کافی مراقب بچه‌ها باشیم و خصوصا در سال‌های ابتدایی زندگی اصلا نباید آن‌ها را به حال خودشان رها کنیم. طبیعتا مدیریت این احساسات و واقعیت‌های متناقض کار دشواری است. زمین خوردن در سنین مختلف و در شرایط گوناگون ممکن است واکنش‌های متفاوتی را بطلبد.
بنابراین، عجیب است که به همه و در هر موقعیتی توصیه کنیم با دیدن یک بچه زمین خورده با خونسردی کامل در جای خود باقی‌ بمانند و او را برای برخاستن تشویق کنند. در این‌جا تلاش می‌کنیم واکنش صحیح هنگام زمین خوردن کودک را در سنین مختلف بررسی کنیم.

واکنش صحیح هنگام زمین خوردن کودک زیر ۵ سال

برای آگاهی از واکنش صحیح هنگام زمین خوردن کودک زیر ۵ سال، ابتدا لازم است بدانیم بچه‌ها در این سن هنوز کاملا نمی‌توانند تعادل خودشان را حفظ کنند. بنابراین، افتادن مداوم آن‌ها امری بسیار طبیعی است. باور این موضوع، به خودی خود تا اندازه زیادی می‌تواند حساسیت و اضطراب ما را کاهش دهد. در سنین زیر ۵ سال، کودکان به شکل قابل توجهی از رفتارها و احساسات ما الگوبرداری می‌کنند. در اصل، کلیه حرکات و واکنش‌های ما در شکل‌گیری شخصیت کودک و ساختار روانی، فردی و اجتماعی او تاثیرگذارند.
بنابراین، بهترین واکنش به زمین خوردن کودک زیر ۵ سال این است که از ایجاد هیاهو اجتناب کنیم. با جار و جنجال به پا کردن نه تنها به کودک کمکی نمی‌کنیم، بلکه احساس اضطراب، قربانی بودن، ضعیف بودن و بی‌کفایتی را به او انتقال می‌دهیم. بنابراین، کودک به‌تدریج یاد می‌گیرد به‌جای مدیریت واقعه به هیاهو پرداخته و در مقابل اتفاقات از خود ضعف نشان دهد.
وقتی کودک زمین می‌خورد، مهم‌ترین وظیفه ما این است که از سلامت او اطمینان یابیم و از او حمایت و پشتیبانی کنیم. به این ترتیب، این پیام را به او منتقل می‌کنیم که در هر شرایطی پشتیبان و مراقب آن‌ها خواهیم بود. در این سنین، آغوش والدین امن‌ترین مکان جهان برای کودکان است. بنابراین، کافی است آرامش خودمان را حفظ کنیم؛ از سلامت کودک اطمینان یابیم؛ او را در آغوش بگیریم و نوازش کنیم؛ و فرصت مدیریت احساسات را در اختیار فرزندمان قرار دهیم.

واکنش صحیح هنگام زمین خوردن کودک ۵ تا ۷ ساله

وقتی صحبت از واکنش صحیح هنگام زمین خوردن کودک ۵ تا ۷ ساله به میان می‌آید، ناخودآگاه تصویر انسان‌های کوچک و دلنشینی را مجسم می‌کنیم که یک لحظه در حال خندیدن و جست‌وخیز بوده و لحظه‌ای دیگر روی زمین پخش شده‌اند و در حال گریه و زاری هستند. این‌جاست که باید آرامش خودمان را حفظ کنیم و پناهگاه خوبی برای آن‌ها باشیم. به این ترتیب، انعطاف‌پذیری، غلبه بر احساسات زودگذر و مدیریت وقایع را به فرزندان‌مان می‌آموزیم. بهترین رفتار در هنگام زمین خوردن بچه‌ها این است که:

یک دقیقه صبر کنیم

به خاطر داشته باشید، پیش از اظهار ناراحتی بچه‌ها به‌هیچ عنوان نباید آن‌ها را دلداری بدهیم. طبیعتا رعایت این قانون در مواقع بروز حوادث جدی و صدمه دیدن کودک بی‌معنی خواهد بود. با این حال، در شرایط عادی و زمانی‌که بچه‌ها آسیبی ندیده‌اند لازم است منتظر بمانیم تا آن‌ها به سراغ‌مان بیایند. فراموش نکنیم، کودکان تمام مدت به ما چشم دوخته‌اند تا نحوه واکنش به اتفاقات مختلف را بیاموزند. بنابراین، اگر ما آرامش داشته باشیم احتمالا آن‌ها هم آرام خواهند بود.

حواس بچه‌ها را پرت کنیم

پس از اطمینان از سلامت کودک، لازم است با هر چیزی که به ذهن‌مان می‌رسد حواس او را پرت کنیم. برای انجام این کار باید خلاق باشیم. در چنین شرایطی، از یک تکه ابر گرفته تا یک شاخه گل یا یک قلوه سنگ می‌توانند به کمک ما بیایند تا توجه کودک را به موضوع دیگری متمرکز کنیم. به این ترتیب، به فرزندمان کمک می‌کنیم آن حادثه تلخ را پشت سر بگذارد.

با بچه‌ها تماس بدنی برقرار کنیم

وقتی صحبت از واکنش صحیح هنگام زمین خوردن کودک ۵ تا ۷ ساله می‌شود، تماس بدنی حرف اول را می‌زند. طبیعتا منظور این نیست که هر بار فرزندمان زمین می‌خورد او را غرق بوسه کرده و در آغوش بکشیم. کم‌تر کودک ۷ ساله‌ای خصوصا در جمع دوستانش تمایل دارد در آغوش مادر یا پدرش دیده شود. برای برقراری تماس بدنی و انتقال حس حمایت، کافی است دست کودک را در میان دستان خود بگیریم و او را به‌آرامی از زمین بلند کنیم؛ یا حتی می‌توانیم دست‌مان را برای چند لحظه روی پشت او بگذاریم. تماس بدنی از همان ابتدای تولد به‌طور خودکار کودک را تسکین می‌دهد. با انجام این کار، نه تنها عشق و علاقه خود را به کودک نشان می‌دهیم بلکه به فرزندمان اطمینان می‌دهیم در کنارش هستیم و از او حمایت می‌کنیم.

 احساسات کودکان را به رسمیت بشناسیم

این بخش از فرآیند، مرحله مهمی است که اغلب فراموش می‌شود. مطمئنا واکنش بیش از اندازه به طغیان‌های عاطفی کودکان به رشد فکری و انعطاف‌پذیری فرزندان‌مان کمکی نخواهد کرد. اما، این امر مانع از درک احساسات کودک و پشتیبانی از او نمی‌شود.

براساس مطالعات، کودکانی که احساس حمایت را از والدین خود دریافت می‌کنند در مقایسه با دیگران دارای اعتماد به‌نفس و استقلال بیش‌تری خواهند بود.

بنابراین، لازم است با ظرافت هر چه تمام‌ به کودکان‌مان نشان بدهیم ناراحتی آن‌ها را درک می‌کنیم و برای کمک به آن‌ها آماده‌ایم. به خاطر داشته باشیم، زمین خوردن علاوه بر درد فیزیکی با احساس خجالت و شرم همراه است. مجموع این عوامل، آرام ماندن را برای کودک دشوارتر می‌کند. در چنین شرایطی از گفتن جملاتی نظیر: «قوی باش.»، «خودت رو جمع‌وجور کن.» یا «بسه دیگه. طوری نشده.» اجتناب کنیم. در عوض، می‌توانیم به فرزندمان بگوییم، «می‌فهمم چرا ناراحتی. اصلا انتظار نداشتی این‌طوری بشه.» یا «زمین خوردن آدم رو خیلی ناراحت می‌کنه. حق داری.»

روش‌های کنترل ذهن و کسب آرامش را به کودک یاد بدهیم

پس از به رسمیت شناختن احساسات کودک و پشتیبانی از آن‌ها، وقت آن است که روش‌های کنترل ذهن و کسب آرامش را به آن‌ها بیاموزیم. راهکارهایی نظیر تنفس شکمی و تمرکز از بهترین استراتژی‌هایی هستند که گریه بچه‌ها را متوقف کرده و آن‌ها را آرام می‌کنند.

خاطره تعریف کنیم

واکنش صحیح هنگام زمین خوردن کودک این است که به الگویی مناسب برای آن‌ها تبدیل شویم. به‌اشتراک‌گذاشتن تجربه‌های خودمان از زمین خوردن‌های دوران کودکی، یکی از بهترین روش‌هایی است که غلبه بر این وضعیت دشوار را برای کودک امکان‌پذیر می‌کند. حتی می‌توانیم جای زخم یا آثار به‌جا مانده از آسیب‌های زمان بچگی‌مان را هم به کودک نشان بدهیم.
گفت‌وگو درباره تجربه‌های شخصی و روش‌های رویارویی با چالش‌ها از بهترین استراتژی‌هایی است که کودک را برای حوادث پیش‌بینی نشده بعدی آماده می‌کند. تعریف کردن خاطرات نه تنها حواس کودک را از درد و رنج کنونی پرت می‌کند، بلکه به او نشان می‌دهد با وجود همه این اتفاقات ما به زندگی ادامه داده‌ایم و آن‌ها نیز چنین خواهند کرد.

کودک را دوباره راهی میدان کنیم

واکنش صحیح هنگام زمین خوردن کودک این است که به او یاد بدهیم پس از افتادن باید گرد و غبار خود را بتکاند و دوباره راهی میدان شود. این یکی از مهم‌ترین آموزه‌های انگیزشی است که ما بزرگ‌ترها هم باید آن را در زندگی به‌کار گیریم. فرزند ما احتمالا پس از پریدن بر روی ترامپولین یا در هنگام دوچرخه‌سواری زمین خورده است. طبیعتا پس از این اتفاق، او از ادامه این روند واهمه خواهد داشت. بنابراین، مهم است به او بیاموزیم وقتی اوضاع از کنترل خارج می‌شود و زمانی‌که همه چیز طبق برنامه پیش نمی‌رود نباید تسلیم شد. به خاطر داشته باشیم، این رمز موفقیت در زندگی همه ما است.

واکنش صحیح هنگام زمین خوردن کودکان بالای ۷ سال

واکنش صحیح هنگام زمین خوردن کودکان بالاتر از ۷ سال در واقع، مجموعه‌ای از رفتارهایی هستند که انجام دادن یا انجام ندادن آن‌ها به رشد عاطفی و اجتماعی کودک کمک می‌کند. از این میان، می‌توان موارد زیر را برشمرد:

از ایجاد هیاهو و جار و جنجال اجتناب کنید

با جار و جنجال به پا کردن نه تنها به کودک کمکی نمی‌کنیم، بلکه احساس قربانی بودن یا احساس ضعیف بودن و بی‌کفایتی را به او انتقال می‌دهیم. بنابراین، کودک به‌تدریج یاد می‌گیرد به‌جای مدیریت واقعه به هیاهو پرداخته و در مقابل اتفاقات از خود ضعف نشان دهد.

ابدا واکنش‌های پرخاشگرانه نشان ندهید

بدترین واکنش در هنگام زمین خوردن کودک این است که به‌دنبال مقصر بگردیم و آن‌ها را به بی‌دقتی و سهل‌انگاری متهم کنیم. در عوض، لازم است ترس و وحشت خود را کنترل کنیم؛ به سرعت خودمان را به کودک برسانیم؛ و وضعیت سلامت او را بررسی کنیم. با انجام این کار، بدون نشان دادن هیجان غیر ضروری حمایت و پشتیبانی خود را به فرزندمان نشان داده و به رشد اعتماد به‌نفس او کمک خواهیم کرد.

شعار ندهید

واکنش صحیح هنگام زمین خوردن کودک این است که از تکرار شعارهای بی‌اساس دوری کنیم. معنای حفظ خونسردی این نیست که به دروغ لبخند بزنیم یا نشان بدهیم که همه‌چیز طبیعی است و اتفاق مهمی روی نداده است. به خاطر داشته باشیم، کودک ما از توانایی‌های شگفت‌انگیزی برخوردار است و به‌راحتی می‌تواند تشخیص دهد که به او دروغ می‌گوییم. این از بدترین اتفاقاتی است که به از دست رفتن اعتماد کودک نسبت به ما منجر شده و احساس بی‌پناهی و تنهایی را به او القا خواهد کرد. مجموعه این عوامل به کاهش اعتماد به‌نفس او منتهی خواهد شد.

برای زمین خوردن در کودکان آمادگی ایجاد کنید

به‌جای وحشت دائمی از زمین خوردن بچه‌ها و القاء احساس ترس و عدم اعتماد به‌نفس بهتر است از قبل خود را برای این اتفاق آماده کنیم. به‌همین منظور، لازم است یک جعبه کوچک کمک‌های اولیه را همیشه به‌همراه داشته باشیم. این جعبه باید حاوی چسب زخم، پماد آنتی‌باکتریال، باند و سایر لوازم ضدعفونی زخم باشد. با انجام این کار از لحاظ ذهنی برای وقایعی نظیر افتادن کودکان آمادگی یافته و حجم اضطراب‌مان را کاهش می‌دهیم.

حساسیت خود را کاهش دهید

کودکان سالم موجوداتی پرتحرک و پر جنب‌وجوش هستند. به‌عنوان والدین، ما وظیفه داریم این جنب‌وجوش را هدفمند کنیم. طبیعتا، لازم است به فرزندان‌مان دوچرخه‌سواری، اسکیت‌‌بازی و بسیاری مهارت‌های دیگر را بیاموزیم. در عین حال، برای کمک به تخلیه انرژی بچه‌ها و کمک به رشد اجتماعی آن‌ها مرتبا باید آن‌ها را به پارک و زمین‌های بازی ببریم. با این‌همه تحرک، زمین خوردن کودکان امری اجتناب‌ناپذیر و عادی است. فراموش نکنیم که به خاطر ترس از زمین خوردن، نمی‌توانیم و نباید جلوی بازی و تحرک بچه‌ها را بگیریم یا آن‌ها را محدود کنیم. با پذیرفتن این موضوع، میزان حساسیت ما به شکل قابل توجهی کاهش می‌یابد.

 آموزش را جدی بگیرید

طبیعتا در عین کاهش اضطراب، به‌هیچ عنوان نباید کودک را به حال خودش رها کنیم. واقعیت این است که بچه‌ها مفاهیمی نظیر خطر، سقوط و تصادف را کم‌تر جدی می‌گیرند. بنابراین، غفلت والدین می‌تواند آسیب‌های جبران‌ناپذیری را برای بچه‌ها به‌همراه داشته باشد. در واقع، اصلی‌ترین وظیفه ما این است که خطرات احتمالی را برای کودکان تشریح کرده و روش‌های مقابله با آن‌ها را به بچه‌ها بیاموزیم. برای مثال، می‌توانیم نحوه مراقبت از جمجمه و سایر بخش‌های حساس بدن را به فرزندان‌مان یاد بدهیم.

سخن آخر

در این مطلب، تلاش کردیم واکنش صحیح هنگام زمین خوردن کودکان در سنین مختلف را با شما به‌اشتراک بگذاریم. با توجه به آن‌چه گفته شد، بهترین عکس‌العمل ممکن در مقابل این قبیل اتفاقات پیش‌بینی نشده‌ این است که آرامش خودمان را حفظ کنیم و فضای مناسبی را ایجاد کنیم تا کودک بتواند تجربه‌ها و دردهای خود را با ما به‌اشتراک بگذارد و حس امنیت و حمایت را از ما دریافت کند. در واقع، لازم است به کودکان‌مان بیاموزیم همیشه و در هر شرایطی از آن‌ها پشتیبانی می‌کنیم. در عین حال، باید به آن‌ها یاد بدهیم در رویارویی با چالش‌های زندگی هرگز نباید تسلیم شوند.